Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Kostaryki wyniosła w 1990 roku 8,963 Mt, z czego tylko 2,913 Mt stanowił dwutlenek węgla, a resztę metan i w mniejszym stopniu podtlenek azotu. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 941 kg dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 121 kg. \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tArias2\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tRozumiem \u017ce tutaj te\u017c jest obserwatorium astronomiczne \nhttps:\/\/ ludzie przypisuj\u0105 jakie\u015b niestworzone teorie do czego\u015b co wygl\u0105da bardzo normalnie.\nTak \u017ceby by\u0142a legenda.\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t3\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 16:16:50","favcount":3,"id":12409605,"parent_id":12409605,"uname":"Arias2","createdAtTimestamp":1632493010,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0},"subcomments":{"12410161":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tTomjac24\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Bojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\t@Arias2 \nAlbo doktorat. Jedna praca o tym \u017ce to cm\u0119tarz, druga praca \u017ce \u015bwi\u0105tynia, trzecia \u017ce kalendarz, kto\u015b nagra filmik \u017ce to kosmici stawiali. I tak si\u0119 kr\u0119ci ten biznes, par\u0119 kamieni a kilkana\u015bcie os\u00f3b robi kariery.\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t6\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 20:06:10","favcount":6,"id":12410161,"parent_id":12409605,"uname":"Tomjac24","createdAtTimestamp":1632506770,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}}},"12409212":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tRomanovan\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Bojowniczka\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tMo\u017ce nie tak tajemnicze, ale u nas te\u017c s\u0105 kamienne kr\u0119gi ( Odrach na Pomorzu) i megality (Wietrzychowice na Kujawach).\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t4\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 13:20:40","favcount":4,"id":12409212,"parent_id":12409212,"uname":"Romanovan","createdAtTimestamp":1632482440,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12409056":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tbugaj70\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tw ogrodach hortulus niedaleko kolobrzegu tez znajduje sie magiczny kamienny krag\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t2\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 12:24:29","favcount":2,"id":12409056,"parent_id":12409056,"uname":"bugaj70","createdAtTimestamp":1632479069,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12408981":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tLord_M\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\thttps:\/\/ 11:59:46","favcount":2,"id":12408981,"parent_id":12408981,"uname":"Lord_M","createdAtTimestamp":1632477586,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12408978":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tzmechu\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\t- Niewolniku Carlos, ja, pan tej ziemi, w\u0142adca Kostaryki, chc\u0119 postawi\u0107 tu pa\u0142ac.\n- Tak, panie!\n- No i wymy\u015bli\u0142em sobie, \u017ce na wej\u015bciu b\u0119dzie chodnik, po bokach siekn\u0119 sobie postacie b\u00f3stw, a przy bramie jakie jebutne kule\n- Tak panie!\n- No i te kule masz mi zrobi\u0107. Dwie.\n- Tak, panie! \n- Masz tu kawa\u0142ek drewna, ostry kamie\u0144 i napirzaj. Ile ci zejdzie?\n- Tak ze 30 lat. Syn b\u0119dzie robi\u0142 drug\u0105 kul\u0119, te\u017c 30 lat.\n- Masz 20 lat, niech ci rodzina pomaga. Pytania?\n- Panie, zacz\u0105\u0107 prac\u0119 tutaj?\n- No chyba ci\u0119 pogi\u0119\u0142o, b\u0119dziesz mi tu \u0142omota\u0142 przez 20 lat pod oknem?! Zr\u00f3b to daleko w d\u017cungli a jak sko\u0144czysz to doturlaj mi je tutaj!\n- Tak, panie!\n\nXXI wiek:\n- Kur\u0142a, co robi\u0105 jebutne kamienne kule ze ska\u0142y wulkanicznej po\u015brodku niczego?\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t23\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 11:58:22","favcount":23,"id":12408978,"parent_id":12408978,"uname":"zmechu","createdAtTimestamp":1632477502,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12408614":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tlouzack\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tUuuuu, na tym zdj\u0119ciu z lotu ptaka (trzecie w artykule) to kto\u015b nie tylko ***** ***, ale ma te\u017c d\u0142uuuug\u0105 list\u0119 innych \"podmiot\u00f3w lirycznych\"\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t1\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 09:57:26","favcount":0,"id":12408614,"parent_id":12408614,"uname":"louzack","createdAtTimestamp":1632470246,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12408501":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tkwarak\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\t#3 Lataj\u0105ce jelenie? Czy im aby przypadkiem nie chodzi\u0142o o renifery?\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t1\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 09:32:21","favcount":1,"id":12408501,"parent_id":12408501,"uname":"kwarak","createdAtTimestamp":1632468741,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0},"subcomments":{"12409236":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tKapitanBrzuch\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Bojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\t@kwarak Raczej na pewno karibu. Przecie\u017c jelenie nie potrafi\u0105 lata\u0107.\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t1\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t1\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 13:36:10","favcount":1,"id":12409236,"parent_id":12408501,"uname":"KapitanBrzuch","createdAtTimestamp":1632483370,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}}},"12408332":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tnewager\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tJaki kraj, takie skupiska kamieni... https:\/\/ 08:45:01","favcount":52,"id":12408332,"parent_id":12408332,"uname":"newager","createdAtTimestamp":1632465901,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0},"subcomments":{"12408543":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tC47\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\t@newager I ju\u017c teraz zastanawiamy si\u0119 po ch** to tu postawili, a co dopiero ludzie za setki lat\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t25\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 09:41:39","favcount":25,"id":12408543,"parent_id":12408332,"uname":"C47","createdAtTimestamp":1632469299,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0},"12410157":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tlukasz2010\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\t@newager To jest ta kupa kamieni z \" i kamieni kupa\".\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t2\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 20:04:48","favcount":2,"id":12410157,"parent_id":12408332,"uname":"lukasz2010","createdAtTimestamp":1632506688,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}}},"12408104":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tDobrek\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tA o \u0141ysej G\u00f3rze autorka zapomnia\u0142a wspomnie\u0107\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t4\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\u2026\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 07:19:37","favcount":4,"id":12408104,"parent_id":12408104,"uname":"Dobrek","createdAtTimestamp":1632460777,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12408016":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tpies_kaflowy\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- B\u0119cwa\u0142 Dnia\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tPhi! U nas od lat jest chuj, dupa i kamieni kupa.:C\n\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t9\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t3\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\n\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\n","data":"2021-09-24 06:24:05","favcount":9,"id":12408016,"parent_id":12408016,"uname":"pies_kaflowy","createdAtTimestamp":1632457445,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}},"12407984":{"maincomment":{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tbartbartnik\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tOdnosnie menhir\u00f3w, to ja wiem kto je tam umie\u015bci\u0142\n\nhttps:\/\/ 05:39:20","favcount":29,"id":12407984,"parent_id":12407984,"uname":"bartbartnik","createdAtTimestamp":1632454760,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}}},"best_comments":[{"html":"\n\n\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\n\t\n\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\tZg\u0142o\u015b \n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\tnewager\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t- Superbojownik\n\t\t\t\n\t\t\n\t\t·\n\n\t\t\t\t\t10 miesi\u0119cy temu\n\t\t\t\t\t\n\n\t\n\t\tJaki kraj, takie skupiska kamieni... https:\/\/ 08:45:01","favcount":52,"id":12408332,"parent_id":12408332,"uname":"newager","createdAtTimestamp":1632465901,"type":"art","elementid":61474,"hidden":0,"likedByAdmin":0,"pinnedByAdmin":0}],"pinned_comments":[],"type":""}; Najpotworniejsze ostatnio Naj… oglądane Ulubione Komentowane Najnowsze artykuły Mistrzowie Internetu DXXVII - Ile kosztuje pilnowanie łąki pod CPK (98) Najmocniejsze cytaty ostatnich dni - Ksiądz zwyzywał wiernych na pielgrzymce, bo wepchnęli się przed nim rano do toalety (109) Jak będzie wyglądała Ziemia za 250 mln lat - Kolekcja intrygujących map CCLVII (79) Co o Kalifornii mało komu wiadomo, czyli 7 ciekawostek z zachodu USA (13) Naprawiłem to! LVII - Kiedy nie stać cię na jacuzzi, ale jesteś pomysłowy (34) Po pierwsze BHP XLVIII - Zakaz palenia w promieniu 15 metrów (15) Andreas Gursky i jego najdroższa fotografia świata (18) Psy przed i po wizycie u fryzjera (10) Ładne panie w pończochach III (i zakolanówkach) (26) Noszę aparaty słuchowe od dzieciństwa - co powinniście wiedzieć o takich osobach jak ja? (235) Pracowałem dla dealera. Jako specjalista ds. produktu (140) 8 teorii konspiracyjnych, których nie powstydziliby się najwięksi maniacy (125) Największe obciachy ostatnich dni - Dorota Gardias już teraz zdobyła tytuł matki roku po tym, jak opublikowała w sieci film ze swoją córką (112) Najdziksze newsy tygodnia - Polacy wydali fortunę na pomoc Ukrainie (114) Kiedy Wiktor Hugo zmarł, wszystkie paryskie prostytutki wzięły wolne – o tych wydarzeniach na pewno nie dowiesz się z lekcji historii (32) Głębokie przemyślenia internautów CV (43) Eropak DCCCLXXXIV - Służąca mówi, że jest w ciąży! Gdyby nie zdjęcia i internet nie uwierzyłbyś, że takie wypadki są w ogóle możliwe IV (22) Bezwstydne podróbki, które aż robią wrażenie! XII (8) Kuriozalne zabawki, które chyba nie powinny były powstać (7) Starsze historie Jak to drzewiej bywało

Poniższe zestawienie dziesięciu najlepszych obserwacji obiektów UFO pochodzi z filmu dokumentalnego "Najlepszy dowód: 10 najsłynniejszych obserwacji UFO", który powstał dla Kanadyjskiego programu Space Channel - reżyseria: Paul Kimball.

Kamienne kule z Kostaryki Kamienne kule z Kostaryki odnaleziono w latach 30. ubiegłego wieku w dżungli. Prawie 300 idealnie okrągłych kamiennych kul różniących się wielkością, mających nawet kilka metrów średnicy i ważących nawet kilkanaście ton do dziś intryguje świat nauki. Naukowcy wciąż nie są pewni tego, kto, kiedy i w jakim celu je stworzył. Niezwykłe odkrycie na plantacji We wczesnych latach trzydziestych pracownicy firmy United Fruit rozpoczęli poszukiwania nowych terenów, które nadawałyby się do obsadzenia bananowcami. Po zachodniej stronie Kostaryki, w dolinie rzeki Diquis znaleźli obiecującą część ziemi. Jednak, kiedy zaczęli karczować tereny, odnaleźli coś dziwnego, a mianowicie olbrzymie kamienne kule. Miały one rozmiary sięgające od kilku centymetrów do prawie trzech metrów. Największe z nich ważyły około 16 ton. Kamienne kule z Kostaryki Najbardziej zadziwiającą w nich rzeczą było jednak to, że miały o idealnie okrągłe i perfekcyjnie wygładzone powierzchnie. Pracownicy United Fruit nie przejęli się jednak dziwnym odkryciem, lecz potraktowali je jedynie jako utrudnienie w budowie plantacji. Kamienne kule z Kostaryki odrzucano spychaczem na boki lub transportowano je do domów robotników, gdzie wykorzystywano je do ozdoby trawników. Zanim władze zainteresowały się i zajęły odkryciem, w okolicy rozprzestrzeniły się plotki na temat tego, że kamienne kule z Kostaryki są skarbcami złota. Łupieżcy i poszukiwacze skarbów wiercili w nich otwory, wypełniali je dynamitem, a następnie wysadzali. Niestety, jedyną rzecz jaką znaleźli w kamiennych kulach był… kamień. Kamienne kule z Kostaryki w oczach naukowców Pierwsze badanie archeologiczne w strefie kul przeprowadziła archeolog i etnograf Doris Zemurray Stone. Jej dokładne obserwacje zostały opublikowane w 1943 roku w czasopiśmie American Antiquity, gdzie zaznaczyła, że kamienne kule z Kostaryki „stanowią kolejną zagadkę megalityczną”. Większość archeologów odbywających legalne wypraw w rejony, gdzie znajdowały się kostarykańskie kule, nie miała wątpliwości, że są one dziełem dawnych tubylców zamieszkujących tamtejsze tereny. Ludzie ci trudnili się połowami, polowaniami i rolnictwem. Zamieszkiwali liczące do 2000 osób osady, w których budowali kamienne, okrągłe domy. Sceptycy jednak twierdzili, że wówczas żadna prymitywna osoba nie byłaby w stanie ani wymyśleć, ani bez żadnych zaawansowanych narzędzi wykonać tak idealnie okrągłego i gładkiego kształtu. Nie przekonał ich nawet fakt, że wiek niektórych kamieni określono na przedział lat 200-800 Kamienne kule z Kostaryki W międzyczasie pojawiały się także spekulacje na temat tego, że kule są dziełem przybyszów z kosmosu lub mają związek z cywilizacją Atlantydy. Dalsze obserwacje archeologiczne udowodniły, że nie wszystkie kule są perfekcyjnie gładkie, tak jak początkowo to rozgłaszano. Co więcej, stwierdzono, że na wielu z nich znajdują się ślady metalowych narzędzi używanych do ich wykonania. Odkrycie to dowiodło, że kamienne kule z Kostaryki produkowano cały czas aż do 1800 roku. Natura czy kosmici? Większość kamiennych kul składa się z granodiorytu, twardej, kwaśnej skały magmowej, która pochodzi z podnóża pobliskich gór Talamanca. Najprawdopodobniej rzeźbiarze starannie dobierali do swej obróbki głazy, w pierwszej kolejności wybierając te najbardziej okrągłe. Ten rodzaj skały można spulchniać warstwami. Wystarczy gwałtowna zmiana temperatury, aby skała zaczęła się łuszczyć. Rzeźbiarze prawdopodobnie ogrzewali je gorącymi węglami, a następnie schładzali wodą i przy użyciu mniejszych kamieni, uderzeniami formowali pożądany kształt. Powierzchnia kul mogła być wygładzana przy użyciu piasku i polerowana za pomocą skór. Niektórzy geolodzy do dziś uparcie twierdzą, że kule są dziełem natury. Uważają, że powstały one na skutek długoletniego łączenia się cząstek wulkanicznych pochodzących z wybuchów kilku wulkanów, które miały miejsce kilka milionów lat temu w Ameryce Centralnej. Kamienne kule z Kostaryki Inna teoria, której zwolennikiem był pisarz Erich von Daniken, głosiła, że kamienne kule z Kostaryki są dziełem przybyszy pozaziemskich. Nawet mieszkańcy Kostaryki nazywają je „piłkami z nieba”. Zagadkowy cel powstania Do dziś największą zagadką jest cel powstania kul. Brak jakichkolwiek pisemnych zapisów na ich temat sprawia, że powstają na ten temat tylko spekulacje. Obserwacje zdjęć satelitarnych Kostaryki doprowadziły naukowców do odkrycia, że kamienne kule nie są ułożone przypadkowo, lecz tworzą proste linie, olbrzymie kręgi lub trójkąty. Założono, że być może stanowiły one metodę obserwacji astronomicznych. Pojawiły się także poglądy na to, że kule są symbolem słońca lub odwzorowaniem ówczesnych układów gwiazd, albo też wyznacznikami granic terenów poszczególnych plemion. Niestety żadna z tych hipotez nie została potwierdzona. Obecnie kamienne kule oprócz zagadki stanowią także (nie)zwykły element dekoracyjny. Zdobią place i wnętrza publicznych budynków, muzea, parki tematyczne oraz ogrody bogatych Kostarykańczyków. WSPARCIE NIEZALEŻNYCH PORTALI Komentarze
SŁOWACKIE PEREŁKI Czy wiecie że, w niewielkiej wiosce Megoňky w północno-zachodniej Słowacji, w obrębie miasta Čadca na Kysuciach, tuż przy granicy z Czechami znajduje się jedno z najbardziej tajemniczych znalezisk ubiegłego wieku w Europie? Chodzi o unikatowe kamienne kule, które odkryto przypadkowo w latach 80. XX wieku w kamieniołomie podczas wydobycia skał do celów
Bośnia kryje wiele tajemnic. Znajdują się tam nie tylko domniemane piramidy, lecz odnaleźć też można także wiele tajemniczych kamiennych kul, podobnych do tych, jakie występują w Kostaryce. Tajemnicze twory o nieznanym pochodzeniu pozostają prawdziwym wyzwaniem dla nauki. Jak na razie nikt nie potrafił wyjaśnić pochodzenia ani celu istnienia kamiennych kul. Czy odkrycie podobnych tworów w Bośni może jakoś pomoc w rozwikłaniu zagadki? Philip Coppens Starożytne tajemnice bywają jak nieszczęścia – czasem pojawiają się w parach. Toteż wkrótce po tym, jak w Bośni odkryto domniemaną Dolinę Piramid, znaleziono także inne miejsce, w którym znajdowały się enigmatyczne kamienne kule. Choć uwaga większości skupiła się na budowlach z Visoko, kule nie są wcale mniej interesujące. Należy na początku zauważyć jednak, że kule występują nie tylko na Bałkanach. Pierwsza „tajemnicza” kolekcja kamiennych kul odkryta została w delcie rzeki Diquis w Kostaryce w latach 30-tych XX wieku. Największe z obiektów mierzyły do m. średnicy. Choć odnaleziono ich od tego czasu setki, nikt nie był niestety w stanie wyjaśnić jak powstały, ani jakie mogły mieć znaczenie. W Bośni największa koncentracja kamiennych kul występuje niedaleko miasta Zavidovici, leżącego na północny-zachód od Doliny Piramid (Visoko) i około 100 km od stolicy kraju – Sarajewa. Jedna z kul została przeniesiona na plac jednego z miast w regionie, gdzie zrobiono z niej fontannę. Najwięcej kul znajduje się w Grabie, leżącym w bezpośrednim sąsiedztwie Zavidovici. W niegłębokiej dolinie na obrzeżach wioski znajdują się dziesiątki z nich. Część jest uszkodzona. Jak na razie odnaleziono tam 15 nietkniętych i 20 rozpołowionych kul. Ich wymiary różnią się od 5 cm do 2 metrów. Każda jest wypolerowana i choć uważa się, że są naturalnego pochodzenia, wyglądają na wycięte, obrobione i wypolerowane. Znajdujące się w ich pobliżu kamienie tego samego typu, choć oczywiście nie ruszane ręką człowieka wykazują właściwości bardzo korzystne do ich obróbki, w tym homogeniczne wnętrze, co oznacza, że każda osoba zabierająca się za obróbkę takiego kamienia nie spotka na swej drodze niemiłych przeciwności. Wiele z kamiennych bośniackich kul wykonanych jest z granodiorytu. W Teocaku na północnym-wschodzie Bośni znajduje się 8 kul wykonanych z granitu. Choć istnieją wątpliwości co do tego, czy kul z Zavidovici nie stworzyła przypadkiem natura, te z Teocaku musiały być wykonane ludzką ręką, gdyż natura nie tworzy podobnych kształtów w granicie. Jeśli tak jest, pojawia się możliwość, że i kule z okolic pierwszej miejscowości mogły być wykonane przez ludzi, co potwierdził swą opinią egiptolog dr Aly Barakat. Ale kamienne kule znajdują się także w osadzie Ponikve niedaleko Vares. Jeden z tamtejszych kamieni waży ok. 4 ton. We wsi Ziokuce niedaleko miasta Kakanj odnaleźć można kilka kul, które znajdują się niedaleko kamiennych megalitów, jakie wedle wierzeń miejscowych mają moc uzdrawiającą. Możemy wyliczać dalej. W bibliotece klasztoru Franciszkanów w Kraljevej Sutjeskiej niedaleko Kakanja znajduje się inna mniejsza kamienna kula. Kamienną kulę odkryli również kilka lat temu pracownicy fabryki z Visoko. Jasne jest jednak, że „stolicą” kul jest Grab, w którym natrafić można na kilka legend związanych z kamieniami. Mogą one po części pozwolić odpowiedzieć na związane z nimi pytania. Jedna z legend mówi, że w 1936 roku przyszła powódź. Dzień był ciemny jak noc i padało tak mocno, że rzeki wyszły ze swych koryt. Mówi się, że to właśnie to zdarzenie spowodowało pojawienie się kul, co sugeruje jednocześnie, że znajdowały się kiedyś znacznie wyżej. Widząc kule umieszczone dziś wewnątrz małego potoku dojść można do wniosku, że w legendzie zawiera się część prawdy. Kula z Grabia Jednakże druga z legend, oparta bardziej na intuicyjnych przypuszczeniach, mówi o gościach weselnych, którzy zmienili się w kamienne kule. Nie jest ona zbyt prawdopodobna, choć przypomina legendy z innych miejsc, np. francuskiego Carnac, gdzie megality miały być zmienionymi w kamień ludźmi. Zatem jeśli Bośnia nie dostarcza wyjaśnień odnośnie kamiennych kul, w poszukiwaniu wyjaśnień zwróćmy się w inną stronę. David Hatcher-Childress, amerykański pisarz, nazwał podobne obiekty kulkami bogów, odnosząc się w szczególności do kamieni z Kostaryki. Pierwsze naukowe badania nad nimi przeprowadzono wkrótce po ich odkryciu. Doris Stone – córka pracownika United Fruit Co. opublikowała swój raport w piśmie „American Antiquity”. Zwrócił on uwagę Samuela Lothropa z Muzeum Peabody przy Harvard University. Przybył on w 1948 roku do Kostaryki odnajdując więcej podobnych kul i przeprowadzając na miejscu ich znalezienia wykopaliska, aby móc ustalić ich pochodzenie. Większość z odkrytych przez niego kamieni mierzyła m. średnicy. Jedna z nich została przeniesiona przed budynek w San Jose. Lothrop opublikował ostatecznie swe wniosku w „Archaeology of the Diquís Delta, Costa Rica” w 1963 roku, jednak ich cel, jak i sposób powstania nigdy nie zostały bliżej wyjaśnione. Większość autorów opisuje jedynie ten fenomen, ale nie mierzy się z tajemnicą, nie będąc w stanie dostarczyć dalszych wniosków. Zatem kamienne kule nie są rzadkim zjawiskiem. Podobnie jak w Bośni tak i w Kostaryce ich występowanie nie ogranicza się do jednego miejsca. Odkrywano je w różnych rejonach, w tym na Isla del Cano, a także w Papagayo na Półwyspie Nicoya – 300 km na północ od ujścia Diquis. Poza Bałkanami i Ameryką Środkową, podobne kamienie znajdowano także na Wyspie Wielkanocnej, w Peru oraz w Meksyku. Kule z Visoko Kto gra z nami w kulki? Kamienna kula z Wyspy Wielkanocnej znajduje się w jej północnej część. Okrągły głaz wedle podań używany był przez „panów” wyspy do skupiania swych mentalnych sił, które niczym swego rodzaju soczewka sprawiały, że słynne posągi lewitowały i „chodziły” po wyspie. Oczywiście jest to wysoce fantastyczne założenie. Jeśli podobne rozwiązanie odniesiemy do Bośni i jej kul, nie będzie ono miało większego sensu. Podobnie w Kostaryce, gdzie uważa się, że kamienie zostały wyciosane w kamieniołomie odległym o 48 km. Zwraca to jednak uwagę na to, jaki trud w ich wykonanie musieli włożyć domniemani twórcy. Niemały kłopot sprawiać musiał transport, przy czym miejsce ich przeznaczenia miało zapewne charakter święty. Poszukiwano także specjalnego rodzaju kamienia, gdyż w przeciwnym wypadku użyte zostałyby inne miejscowe materiały. Większość kostarykańskich kul powstała z kamienia zwanego gabbro, przypominającego granit, z którego powstały bośniackie kule. Lothrop i inni sugerowali, że kamienie zostały wyciosane z naturalnych bloków, potem zaś polerowane przy pomocy mniejszych kamieni, mokrego piasku i innych ściernych materiałów, które nadały im połysk. Zauważono także, że po podgrzaniu granodiorytu a następnie jego szybkim ochłodzeniu, cienka warstwa kamienia odpada w postaci płatków. Być może technikę tą wykorzystywano przy nadawaniu kamieniom okrągłego kształtu. Ale interesujący jest nie tylko fakt istnienia, ale także dalszego polerowania kamieni z Bośni i Kostaryki. W Ameryce Środkowej kamienie często umieszczano grupowo – w prostych lub zakrzywionych liniach, być może podobnie jak w przypadku megalitów z Zachodniej Europy. Podobieństwa odnoszą się także do Zavidovici i innych miejsc w Bośni, gdzie kamienie również występują grupowo. Zatem mimo tak interesujących korelacji, jak na razie nie dostarczono wielu odpowiedzi, co do kostarykańskich kamieni. Znajdowano je jednak nad grobami, lecz mimo to ich przeznaczenie pozostaje nieznane. Jeśli miały one pewne związki z ceremonią pochówku, należy przypomnieć sobie historie o martwych gościach weselnych, która łączy się z kulami z Bośni. Mimo odkrycia w Bośni rzekomych piramid, nie istnieje związek między nimi a kulami, za wyjątkiem jednego znaleziska, które zdaje się potwierdzać regułę. Odnajdywano je w wielu miejscach i wniosek, do jakiego można dojść wskazuje, że znajdowały się one w zasięgu kultury Vinca. Trudno jednak powiedzieć, czy są one jej tworem, bowiem nie istnieją metody pozwalające określić ich wiek. Podobne trudności zachodzą w związku z kulami z Kostaryki, choć uważa się, że powstały między rokiem 200 a XV stuleciem naszej ery. Ostatecznie w Zavidovici nie odnaleziono jak dotąd większych ruin, czy zaginionego miasta. To samo odnosi się to Kostaryki, gdzie kule nie oznaczają widocznych związków z cywilizacją. Być może kamienne kule oznaczały oddziaływanie na pewne cechy krajobrazu – jedyny wpływ człowieka na coś, co uważane było za miejsce święte? To oczywiście czyste spekulacje. Tajemnica kamiennych kul nie polega na odnalezieniu odpowiedzi na to, kto wykonał te kule, lub jak to zrobił. Wiadomo, że używając technologii z epoki kamienia, możliwe było ich wycięcie i jak ukazują nam przykłady z Bośni i Kostaryki, położenie dużego nacisku na szczegóły wykończenia. Kule z Visoko Prawdziwą tajemnicą pozostaje to, czemu służyły i co miały oznaczać. Ponieważ znajdowano je w okolicach rzek, były być może ozdobnikami związanymi z ich kultem. Ponadto pojawia się pytanie, dlaczego tworzyły je różne, nie mające ze sobą nic wspólnego cywilizacje. Jedno z wyjaśnień dotyczy ich kształtu. Czy kula nie symbolizuje jaja związanego w pewien sposób z narodzinami lub odradzaniem się? Jeśli tak, może mieć to pewne znaczenie z rytuałami pogrzebowymi, lecz nie ma większych powodów ani dowodów, aby tworzyć podobne wnioski. W ten sposób, nie wiedząc czym są kule, stoimy przed prawdziwą starożytną tajemnicą. Od odkrycia na Ziemi pierwszych niesamowitych kul minęło już sporo okrągłych rocznic. A dyskusja nad ich pochodzeniem toczy się, toczy i toczy… Na największą z dziwnych kul zbudowaną z litego granitu nie można wdrapać się bez sprzętu do wspinaczki. Najmniejsze mieszczą się w dłoni. Wystają ze zwartych skał jak skamieniałe piłki, sterczą na wierzchołku góry sugerując, że Syzyfowi jednak się udało, leżą porozrzucane w dżungli. W 1945 r. w meksykańskim stanie Veracruz trwała wyprawa badawcza do ruin porośniętego dżunglą miasta Olmeków, ludu znanego z upodobania do wielkich kamiennych „wampirzych” głów. Doktor Matthew W. Stirling przywykł do rzeźbiarskiego rozmachu Olmeków, którzy „zaminowali” tropikalny las kamiennymi rzeźbami. Jednak nawet na znawcy tematu zrobiła wrażenie grupa starannie wytoczonych bazaltowych kul blisko metrowej średnicy. Kolejne kule, jeszcze większe, granitowe, doktor Stirling znalazł w Kostaryce, w pobliżu Palmar Sur. I to właśnie zrobione tam zdjęcie odkrywcy na ogromnej kuli zelektryzowało archeologów i geologów w Europie. Kule z Visoko Fortuna kulą się toczy Położenie kul naniesiono w odpowiedniej skali na kartkę i wtedy okazało się, że nawet jeśli nie zostały zrobione przez ludzi, nie porozmieszczały się z własnej nieprzymuszonej woli. Ktoś musiał je przeturlać. Układy kul bez wątpienia nie były przypadkowe. Wici rozpuszczone wśród tubylczych przewodników pozwoliły na gromadzenie wszelkich doniesień o podobnych kulach. Jednak największego odkrycia najliczniejszych jak dotąd kamiennych kul dokonano bez „wchodzenia w krzaki”. Jezus wśród profesorów W 1967 roku ekipa Stirlinga podczas kolejnej ekspedycji odkryła tyle kamiennych kul, że najpracowitszy lud nie zdołałby ich wykuć i wypolerować, nawet tyrając po godzinach, w niedziele, święta i wolne soboty. Po telefonie od znajomego uczony udał się do meksykańskiego stanu Jalisco. Tam, w sąsiedztwie kopalni srebra Piedra Bola, doliczył się 22 kul ułożonych w prostokąt. Największa miała średnicę ok. 2,5 m. Widząc ekscytację badaczy, tragarz Jesus Lopez wystawił ich nerwy na próbę. – Też coś! – rzucił przez ramię, zaprzęgając konia. Zobaczyli, uwierzyli Wkrótce ekspedycja brnęła na drugą stronę wzgórza, ponieważ, jak stwierdził znudzony Jesus: „Tam to dopiero są kule! „. I rzeczywiście. Zaraz za szczytem przed podróżnikami otworzył się widok na dolinę z setkami kamiennych kul. Przeważnie były jak ze sztancy: miały 1,8 m średnicy. Tym razem nikomu nie przyszło do głowy, że ktokolwiek mógłby je wyprodukować. Geolodzy zaangażowani w sprawę, po ochłonięciu z wrażenia na widok „alei kul”, orzekli, że ich twórcą jest wulkan. 40 milionów lat temu skały wyrzucone z wnętrza ziemi na skutek równomiernie działającego ciśnienia krystalizowały, tworząc wielkie regularne bryły obsydianu. A co z granitowymi kulami z Kostaryki? Skoro nie mógł ich „wyprodukować” wulkan, uznano je za dzieło ludzi. Gdziekolwiek trafiono na kamienne kule, a znajdowano ich jeszcze wiele w różnych rejonach świata, rzadko udawało się bez wątpliwości wyjaśnić, skąd się wzięły. Rzeźbi na okrągło Nauka tłumaczy istnienie kamiennych kul na trzy sposoby 1. Mogły się utworzyć na skutek krystalizowania stygnącego materiału wulkanicznego. 2. Mogą być kulistymi konkrecjami, czyli skupiskami minerałów, tworzącymi się w skałach osadowych np. wokół ziarenka piasku. 3. Za powstawanie kul może odpowiadać mało jeszcze zbadany proces wietrzenia kulistego, polegający na odpadaniu kruszejącej skały od twardszego jądra. Kamienne owoce o rzut kulą stąd W regionie Kusyce na Słowacji znajdują się skały piaskowcowe, z których na skutek wietrzenia wypadają kamienne kule. Niektóre mają rozmiary piłki nożnej, inne, mające do 3 m średnicy, należą do największych tego typu osobliwości na świecie. Kule można zobaczyć we wsiach Klokocov-Kornica, Klin i Hlavice. Ich mieszkańcy biorą je za skamieniałe owoce pradawnych drzew. W skałach pobliskiego kamieniołomu wyraźnie widać wgłębienia po kulach. Największe mają ponad 5 m średnicy! Bardzo podobne kule znajdują się w Bośni w okolicach miasta Visoko. Robią ogromne wrażenie, ponieważ leżą na zalesionym urwisku niemal na powierzchni, a przy tym są niezwykle gładkie. W Afryce, Azji, Australii i Europie W regionie Laon we Francji w pokładzie węgla odkryto kulę z gipsu. Pod Ottosdal w RPA znaleziono ponad 200 kul ze związków żelaza, z liniami wyżłobionymi na obwodzie. Miejscowy szaman powiedział o nich: „Mają moc, bo przybyły z nieba”. Kule średnicy 35 cm, o metalicznej powierzchni, znaleziono w 1963 r. w Australii i amerykańskim stanie Arkansas. Potem identyczne kule odkryto w Meksyku i na Florydzie, a do kul australijskich dołączyły mniejsze, o promieniu do 10 cm. Kuliste tajemnice ma również Nowa Zelandia. Nawet w przydomowych ogródkach znajduje się tam ciężkie białe lub bladoróżowe kulki wielkości piłki golfowej. Bardzo twardy materiał, z którego powstały, określono jako sprężoną porcelanę. W Polsce w piaskowni pod Lelowem niedaleko Częstochowy od lat znajduje się ciemne kulki, pokryte grudkowatą powłoką stopionego kwarcu. Źródło:
Istnieją przedmioty, które każą nam kwestionować to co wiemy na temat historii naszej planety. Tajemnicze obiekty znajdywane przez ostatnie tysiąclecia stawiają pytania, na które nie ma odpowiedzi. Baterie z Bagdadu, Linie z Nazca czy Kamienne Kule z Kostaryki to tylko niektóre z nich. Zagadkowe kamienne kule z Kostaryki OD NASZEGO KORESPONDENTA W KOSTARYCE COFNIJMY się w czasie o szesnaście stuleci. Rdzenni mieszkańcy dzisiejszej południowo-zachodniej Kostaryki wyciosali z litego kamienia kule, których średnica waha się od zaledwie dziesięciu centymetrów do blisko dwóch i pół metra. Podziwiającym ich idealną kulistość cisną się na usta pytania: Jak powstały? Jakiemu celowi służyły? Kamienne kule znaleziono w kilku innych krajach — między innymi w Chile, Meksyku i USA. Lecz kostarykańskie bryły z granitu są wyjątkowe; ich na ogół doskonale kulisty kształt i wygładzona powierzchnia to świadectwo zadziwiającego kunsztu. Często znajduje się je w zestawach po 20 lub więcej. Co szczególnie ciekawe, bywają tak ułożone, że tworzą figury geometryczne — na przykład trójkąty, prostokąty albo linie proste — wskazujące niekiedy północny biegun magnetyczny Ziemi. Kilka kul znaleziono w delcie rzeki Diquis, inne na południu, niedaleko miast Palmar Sur, Buenos Aires, Golfito, jak również na północy prowincji Guanacaste oraz w dolinie znajdującej się w jej centrum. Określenie ich wieku znacznie ułatwiły wydobyte wraz z nimi różne inne wyroby. Archeolodzy przypuszczają, że niektóre z zagadkowych kamieni powstały już około 400 roku Najwięcej kul pochodzi z okresu między rokiem 800 a 1200. Na część z nich natrafiono w pobliżu domniemanych zabudowań mieszkalnych lub nieopodal grobów. W ciągu wieków sporo kul zniszczyli ludzie spodziewający się znaleźć w nich ukryte kosztowności. Ale mimo to w katalogu Muzeum Narodowego Kostaryki figuruje aż 130 kamiennych kul. Istnieje też sporo innych, nie ujętych w katalogu. Trudno je policzyć, gdyż niejedną zabrano z pierwotnego miejsca i umieszczono dla ozdoby w obrębie własności prywatnych, na przykład w ogrodzie czy kościele. Z pewnością wiele kul znajduje się jeszcze pod ziemią lub w dżunglach. Jak je kształtowano? To prawdziwa zagadka. Wydaje się, że osiągnięcie takiej precyzji nie było możliwe bez obróbki mechanicznej. Wysokich kwalifikacji ich twórców dowodzą liczne inne rzeźby z tamtego okresu. Ponadto wyroby złotnicze, które powstały około 800 roku poświadczają, że już wtedy miejscowi rzemieślnicy znali tajniki obróbki cieplnej z zastosowaniem wysokich temperatur. Jedna z teorii zakłada, że kształtowanie kul polegało na rozgrzewaniu kamienia do wysokiej temperatury, a następnie ochładzaniu go w celu pozbycia się zewnętrznych warstw. Na koniec być może polerowano bryły piaskiem lub skórą. Zdaniem pewnej uczonej większe kule „stanowią dzieło najlepszych kamieniarzy i są tak idealnie okrągłe, że pomiary średnic za pomocą taśmy mierniczej czy pionu nie wykazują żadnych odchyleń”. Ta precyzja jest świadectwem wiedzy matematycznej i wysokiego poziomu techniki rzeźbienia w kamieniu, dowodzi też używania przez autochtonów jakichś narzędzi. Ale ponieważ prawdopodobnie nie znali oni pisma, brakuje zapisków wyjaśniających stosowane przez nich metody obróbki. Większość kul powstała z odmiany granitu, której najbliższe złoża znajdują się w górach, w odległości 40 — 50 kilometrów od delty rzeki Diquis. W jaki sposób kamieniarze transportowali tak ciężkie głazy? Jeśli kule ciosano w kamieniołomach, trzeba było potem dopilnować, by po drodze nie uległy uszkodzeniu. Czy potrafimy sobie wyobrazić, jak trudnym zadaniem było przemieszczanie czegoś tak ciężkiego na znaczną odległość bez współczesnego sprzętu? A ile właściwie ważą owe kule? Niektóre ponad 16 ton! Jeśli bloki granitu sprowadzano z kamieniołomu przed przystąpieniem do rzeźbienia, to warto pamiętać, że do sporządzenia kuli o średnicy 2,4 metra potrzebny był sześcian o boku 2,7 metra i wadze 24 ton! Przemieszczenie takich kolosów zapewne wymagało zbudowania szerokiej, równej drogi przez gęstą dżunglę. Niełatwe przedsięwzięcie! Inne kule są wyciosane z wapienia muszlowcowo-koralowego, który występuje na wybrzeżu, niedaleko ujścia rzeki Diquis. Nasuwa się przypuszczenie, że materiał ten transportowano rzeką — jakieś 50 kilometrów pod prąd. Pewną liczbę kul znaleziono na Caño, wyspie Oceanu Spokojnego, odległej około 20 kilometrów od brzegu. Nikt nie wie dokładnie, jakiemu celowi służyły te okrągłe kamienie. Może oznaczano nimi wioski albo domy naczelników plemion, stosownie do rangi lub pozycji w hierarchii społecznej. Mogły też być symbolami religijnymi bądź obrzędowymi. Niewykluczone, że dalsze badania archeologiczne pozwolą kiedyś rozwikłać zagadkę kamiennych kul z Kostaryki. [Mapa na stronach 22, 23] [Patrz publikacja] Kostaryka [Prawa własności] Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc. [Ilustracja na stronie 23] Wielkość kuli unaocznia stojąca za nią lokomotywa [Prawa własności] Za uprzejmą zgodą Muzeum Narodowego Kostaryki [Ilustracje na stronie 24] Kolekcja kul na terenie Muzeum Narodowego Kostaryki Największa ze znalezionych dotąd kul — o średnicy 2,6 metra [Prawa własności] Za uprzejmą zgodą Muzeum Narodowego Kostaryki
W sobotę rano (02.01.2016) w Północnym Wietnamie znaleziono dwie tajemnicze kule, które najwyraźniej spadły z kosmosu. Na jednym z obiektów widać słowa, pisa
Ogromne, kamienne kule Diquísa pojawiające się na placach w Kostaryce mogą być postrzegane jako zwykły trend w kształtowaniu krajobrazu, ale w rzeczywistości zaokrąglone kamienie są tajemniczymi artefaktami, które zostały stworzone wiele wieków temu, i to z nieznanych przyczyn. W latach 30-tych XX wieku pracownicy United Fruit Company, zajmujący się oczyszczaniem ziemi w dolinie Diquís w Kostaryce, rozpoczęli wydobywanie dużej liczby prawie idealnie okrągłych kamiennych kul. Największy z tych najwyraźniej sztucznych głazów ma ponad dwa metry średnicy i waży ponad 16 ton. Nikt nie jest pewien, kiedy i jak zostały wykonane, ani z jakiego powodu, ale, zdaniem archeologa z Uniwersytetu Kansas, Johna Hoopsa: "Kamienne kule Diquís na Kostaryce najprawdopodobniej powstały przez zredukowanie okrągłych głazów do kulistego kształtu poprzez połączenie kontrolowanego pękania i kłócia. ”Prawdopodobnie były one wynikiem wymarłej cywilizacji ludzi, która istniała na obszarze Kostaryki między 700 a 1530 rokiem naszej ery. Obecnie praktycznie wszystkie kule zostały zabrane z ich pierwotnych lokalizacji. Wiele z nich to cenne ozdoby trawników w całej Kostaryce. Kolekcja sześciu znajduje się teraz na dziedzińcu Muzeum Narodowego Kostaryki w San Jose. Źródła Okrągłe Głazy Diquís na Kostaryce. Darmowe zdjęcie miejsca Kamienne Kule Diquís. Kamienne Kule Diquís, Kostaryka. Darmowe zdjęcie miejsca Kamienne Kule Diquís. Kamienne Kule Diquís na Kostaryce. Darmowe zdjęcie miejsca Kamienne Kule Diquís. Okrągłe Głazy Diquís, Kostaryka. Darmowe zdjęcie miejsca Kamienne Kule Diquís. Dodaj zdjęcia Adres Unnamed RoadPalmar SurKostaryka
W dżungli lub w dolinie regionu Diquis odnajdowane są tajemnicze kamienne kule o najróżniejszych kształtach. Utożsamia się je z wierzeniami ówczesnych Indian oraz jako symbole astronomiczne. Kostaryka to bogactwo rezerwatów i parków narodowych. Na uwagę zasługuje fakt, iż około 25% obszaru kraju to tereny pod ochroną.
Prekolumbijskie osady wodzowskie z kamiennymi kulami ludu Dequis[a] Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO Kamienna kula z Kostaryki Państwo Kostaryka Typ kulturowy Spełniane kryterium III Numer ref. 1453 Region[b] Ameryka Łacińska i Karaiby Historia wpisania na listę Wpisanie na listę 2014na 38. sesji Położenie na mapie Kostaryki 8°54′41″N 83°28′39″W/8,911389 -83,477500 Multimedia w Wikimedia Commons ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO Kamienne kule z Kostaryki – monolityczne rzeźby w kształcie kul wykonane przez człowieka, odkryte na obszarze Kostaryki, o średnicy od kilku centymetrów do ponad dwóch metrów (największa znaleziona ma 2,4 m średnicy i waży ok. 16 ton). Lokalnie są nazywane Las Bolas, co dosłownie oznacza Kule[1]. W 2014 wraz z prekolumbijskimi osadami wodzowskimi kamienne kule wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO[2][3]. Pochodzenie[edytuj | edytuj kod] Kule znajdowano obok przedmiotów datowanych od 200 roku do 800 roku Podczas innych prac archeologicznych obok kul odnajdywano złote ozdoby typowe dla okresu ok. 1000 roku Jeszcze inne przedmioty znalezione w innym miejscu wraz z kulami wskazywały na XVI stulecie. W związku z tym można stwierdzić, że kule były wytwarzane w przedziale czasowym wynoszącym 1800 lat, prawdopodobnie przez rdzennych mieszkańców Kostaryki posługujących się językiem czibczańskim. Lud ten żył w odosobnieniu w siedliskach nieprzekraczających 2000 mieszkańców, zajmując się głównie uprawą fasoli, kukurydzy, manioku, papai, ananasów, dyń, awokado, kakao[4]. Odkrycie[edytuj | edytuj kod] Pierwsze zapiski o kamiennych kulach sięgają XIX w., jednak dopiero ich masowe odkrycia podczas prac rolniczych na plantacjach bananów w latach 30. przez United Fruit Company wzbudziły zainteresowanie archeologów[3]. Odkrycie to spowodowało między innymi, że wiele z nich zostało przeniesionych z pierwotnych miejsc położenia (np. do ogródków w celach ozdobnych), a część została zniszczona. Obecnie można je znaleźć rozproszone w całej Kostaryce. Dwie z nich znajdują się w Muzeum National Geographic w Waszyngtonie oraz w Muzeum Archeologii i Etnografii na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge[5]. Pierwotnie kule można było znaleźć w takich rejonach, jak delta rzeki Diquís w pobliżu miast Palmar Sur i Palmar Norte oraz na Isla del Caño[4]. Często towarzyszyły im inne znaleziska archeologiczne, takie jak chodniki wykonane z otoczaków rzecznych, całe lub rozbite naczynia ceramiczne, ozdoby itp. Samuel Lothrop w swojej publikacji (1963) podaje informację o zarejestrowaniu 186 tych obiektów, aktualnie ich liczbę szacuje się na około 300[4]. Od 1970 władze samorządowe chronią kamienne kule oraz ich lokalizacje[6]. Kamienne kule jako ozdoba trawnika Wykonanie[edytuj | edytuj kod] W większości zostały wykonane z granodiorytu – kwaśnej skały magmowej. Same rzeźby powstawały najpewniej przez redukcję różnej wielkości otoczaków, kamieni i głazów do formy kulistej. Ustalono, że granodioryt w wyniku nagłych zmian temperatury łuszczy się, stąd np. poprzez rozgrzewanie gorącymi węglami i schładzanie wodą oraz odpowiednią obróbkę mechaniczną można było uzyskać kuliste kształty. Na koniec były szlifowane i polerowane. W wyniku dokonanych pomiarów kul o średnicach od około 0,6 m do 0,9 m wykryto rozbieżności w średnicy wahające się od 2,5 cm do 5,1 cm, w związku z czym należy odrzucić twierdzenie, że są idealnie kuliste[4]. Kamienne kule w parku nieopodal lotniska w Palmar Sur Mity i fakty[edytuj | edytuj kod] Wokół kamiennych kul narodziło się wiele mitów wynikających z ich pozornej doskonałości, usytuowania, w jakim je odnaleziono (wiele było ułożonych w linie, figury geometryczne, a inne były częściowo zakopane w ziemi) oraz ich struktury (niektóre są z głębokimi bruzdami). Niektóre opowieści mówią o schowanym wewnątrz kul złocie (wskutek czego wiele zniszczono). Podobnym opowieściom sprzyja fakt, że kamienne kule stanowią swojego rodzaju tajemnicę archeologiczną, gdyż w wyniku hiszpańskiej kolonizacji zaprzestano ich wytwarzania, a rdzenna ludność nie zostawiła po sobie żadnych jednoznacznych dowodów potwierdzających słuszność jakiejkolwiek teorii dotyczącej ich przeznaczenia[4]. Niemniej według archeologów prawdopodobnie mogły one służyć jako świadectwo rangi w lokalnym społeczeństwie lub być rodzajem kalendarza do planowania upraw[7]. Przypisy[edytuj | edytuj kod] ↑ Las Bolas de Costa Rica. [dostęp 2015-06-30]. ↑ Precolumbian Chiefdom Settlements with Stone Spheres of the Diquís (ang.). [dostęp 2015-06-29]. ↑ a b University of Kansas 2010 ↓. ↑ a b c d e Hoopes 2001 ↓. ↑ Ball of Mystery (ang.). [dostęp 2015-06-29]. ↑ Esferas de piedra de Costa Rica (hiszp.). [dostęp 2015-06-29]. ↑ Tierra de esferas (hiszp.). [dostęp 2015-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)]. Bibliografia[edytuj | edytuj kod] John Hoopes, The Stone Spheres of Costa Rica, 2001 [dostęp 2015-06-29] (ang.). University of Kansas: University of Kansas researcher investigates mysterious stone spheres in Costa Rica (ang.). EurekAlert! Science News, 2010-03-22. [dostęp 2017-05-22].

Największe skupisko kręgów i kurhanów z terenu Polski z tego okresu znajduje się w Odrach koło Czerska. Trzy kręgi kamienne i trzy kurhany sprzed ok. 2 tys. lat, pozostałość po

Costa Rica. Bogate Wybrzeże. Tak nazwał te ziemie Krzysztof Kolumb gdy w 1502 roku, w czasie swojej czwartej, ostatniej już podróży, dotarł do amerykańskiego kontynentu, na wschodnie wybrzeże dzisiejszej Kostaryki i spodziewał się, że właśnie tutaj odkryje wreszcie legendarną krainę złota. Ja do Kostaryki jadę z Panamy. Zanim jednak dotrę do Mesety Centralnej na której leży pierwsza stolica tego kraju, Cartago i obecna San José, na jedną noc zatrzymam się w Palmar, jakieś osiemdziesiąt kilometrów od granicy panamsko-kostarykańskiej. A co takiego jest w Palmar? W Palmar są kamienne kule. Choć najwięcej jest ich na Isla del Caño, niewielkiej wyspie położonej około piętnastu kilometrów od zachodniego wybrzeża, wybieram się właśnie do Palmar. Kamienne kule Kostaryki to archeologiczna zagadka na miarę chociażby posągów Moai na Wyspie Wielkanocnej. Nie wiadomo dokładnie, kiedy, kto i po co je wykonał. Wyrzeźbione w twardej skale magmowej zwanej granodiorytem kule są różnej wielkości, o średnicy od kilku centymetrów do dwóch metrów. Są doskonale sferyczne. Waga największych dochodzi do szesnastu ton. Kule znajdowano na terenie całej dzisiejszej Kostaryki, ale najwięcej w rejonie Diquis, której największym miastem jest właśnie Palmar, zawdzięczające swój rozwój bananom uprawianym w dolinie, w której jest położone. Porównując kule z ceramiką czy złotymi ozdobami, jakie odnajdowano w ich pobliżu, przyjmuje się, że zostały zrobione w pierwszym tysiącleciu naszej ery, niektóre może nawet wcześniej. Zakłada się, że ich rzeźbienie było kulturową praktyką realizowaną przez wieki. Praktyki tej zaprzestano wraz z przybyciem konkwistadorów. Chociaż uczeni twierdzą, że mogły być wytwarzane nawet do roku 1800, co sugerują ślady obróbki niektórych kul. Jakkolwiek by było, faktem jest, że po raz wtóry zostały odkryte dopiero w roku 1940. Od tego czasu odnaleziono ich kilkaset (niektórzy twierdzą, że tysiące). Zdobią muzea, budynki publiczne i ogrody zamożnych Kostarykańczyków. I inspirują artystów. Tylko dwie kule zostały z Kostaryki wywiezione – znajdują się w amerykańskich muzeach. Zatrzymuję się w Palmar Norte. Co prawda „dworzec” jest tak niepozorny, że fakt, iż jestem u celu, odkrywam dopiero wtedy, kiedy autobus wyrusza już w dalszą podróż. Ale pan kierowca nie jest złośliwy. Zatrzymuje się i wysiadam. Szybko zauważam, że i tutaj sięgnęły macki Unii Europejskiej – tabliczki z nazwami ulic opatrzone są logo Unii. To efekt wspólnego projektu rozwoju realizowanego w latach 2008–2011. Nie wiem tylko, czy pomysł, aby rozpocząć numerację ulic od 143, był pomysłem Unii, czy to władze miasta chciały w ten sposób podbudować prestiż swego grodu. Przecież gdy się patrzy na tabliczki z numeracją powyżej setki, od razu ma się wrażenie, że jest się w dużej miejscowości. I jakkolwiek główny plac miasta został ozdobiony kulami, to dużo więcej można ich zobaczyć w Palmar Sur, dzielnicy położonej po drugiej stronie płynącej przez miasto rzeki Térraba. Nie udaje mi się co prawda dotrzeć do muzeum i parku tematycznego, ale liczba kul zgromadzonych w parku miejskim i w pobliżu zabytkowej lokomotywy przed starym dworcem kolejowym w pełni mnie satysfakcjonuje. W parku odbywa się jedna z imprez trwającego właśnie VIII Festiwalu Kamiennych Kul – młodzież uczestniczy w jakichś warsztatach malarskich. Po krótkich co prawda, ale jednak, „bliskich spotkaniach” z kamiennymi kulami mogę jechać dalej i zdobywać dalsze rejony Kostaryki. Przede mną Park Narodowy Manuel Antonio, uznany w 2011 roku przez magazyn „Forbes” za jeden z dwunastu najpiękniejszych parków narodowych świata.

Tajemnicze kamienne kręgi Kamienne kręgi w Odrach nie na darmo figurują na liście zabytków UNESCO. To drugi największy i najstarszy (po słynnym Stonehenge) tego typu obiekt w Europie.

Str. głównaAutorzyTajemnice Świata STAROŻYTNY ŚWIAT Dolina dzbanów. Dzięki rozwojowi nauki wiemy dużo, jednak trudno oprzeć się wrażeniu, że poziom naszej cywilizacji pozostaje na bardzo niskim poziomie, nawet w tej chwili. Świat stanowi dla nas bowiem niezgłębioną zagadkę, nieustannie pojawiają się [Zobacz więcej] ZJAWISKA PARANORMALNE Mothman nazywany także człowiekiem-ćmą to człekokształtna istota, która wedle doniesień świadków pojawiła się po raz pierwszy w USA w Wirginii Zachodniej. Najczęściej widywano ją w okolicach rzeki Ohio River oraz w Point Pleasant. Wedle legend [Zobacz więcej] TAJEMNICZE MIEJSCA ŚWIATA Świat pełen jest miejsc zaskakujących, przerażających, mających swoje mroczne tajemnice. Wierzenia i historie opowiadane przed miejscowych, zdają się jedynie podsycać ciekawość ludzi na całym świecie i zachęcać do poznawania nieznanego, a śmiałków, którzy mierzą się [Zobacz więcej] STAROŻYTNY ŚWIAT Las w Witkowicach, a właściwie nieduży lasek położony na obrzeżach Krakowa, na terenie dawnej wsi Witkowice, kryje w sobie mroczną tajemnicę. A właściwie tak głosi miejscowa legenda i rzekome zaginięcie grupy studentów w październiku 2001 roku. [Zobacz więcej] STAROŻYTNY ŚWIAT Tajemnica Jeziora Bodom stanowi niezwykłą zagadkę kryminalną. To zdecydowanie jedna z najgłośniejszych spraw dotyczących morderstwa, jaką prowadziła fińska policja. Jezioro Bodom jest zbiornikiem wodnym ulokowanym w pięknej scenerii naturalnej, oddalone jest o 28 kilometrów od [Zobacz więcej] STAROŻYTNY ŚWIAT Żmijowe Wały stanowią umocnienie obronne, o którym mało kto słyszał, a swoim rozmachem dorównują Wielkiemu Murowi Chińskiemu. Ich łączna długość, w czasach świetności sięgała 2000 kilometrów. Były wysokie średnio na 6-8 metrów i szerokie na [Zobacz więcej] TAJEMNICZE MIEJSCA ŚWIATA Dolina Czarnego Bambusa to obfitujący w zagadki obszar. Należy on do takich miejsc, których nie rozumiemy i zachodzących w nich zdarzeń nie potrafimy racjonalnie wyjaśnić. Często skrywają się w okolicach mało uczęszczanych przez człowieka, są [Zobacz więcej] STAROŻYTNY ŚWIAT Odkrywanie świata, szczególnie tych jego zakątków, które skrajnie różnią się od tego, co znamy i widujemy na co dzień, może być niezwykle fascynującą przygodą. Warto zwrócić szczególną uwagę na miejsca pozornie mniej znane i nie [Zobacz więcej] STAROŻYTNY ŚWIAT Kamienne kule z Kostaryki odnaleziono w latach 30. ubiegłego wieku w dżungli. Prawie 300 idealnie okrągłych kamiennych kul różniących się wielkością, mających nawet kilka metrów średnicy i ważących nawet kilkanaście ton do dziś intryguje świat [Zobacz więcej] RELIGIA, MAGIA I WIARA Cherubini i serafini to dwa najwyższe z dziewięciu chórów anielskich. Egzystują wokół Boga, pozostając z Nim w relacji najwyższej duchowości, najczystszej miłości i niezmiennego ruchu. W Biblii niewiele dowiadujemy się na ich temat, ale od [Zobacz więcej] STAROŻYTNY ŚWIAT Z pewnością nazwa może zastanawiać, gdyż w pierwszym odruchu może kojarzyć się z czymś zamkniętym. Jest to jednak starożytny nurt wiary, który został zapomniany niejako w sposób całkowicie celowy. Dlaczego? Ponieważ gdy jego wpływy dotarły [Zobacz więcej] TAJEMNICZE MIEJSCA ŚWIATA Diabelski cmentarz na Syberii znajduje się w tajdze na terytorium Krasnojarska. Ten duży obszar, który miejscowi nazywali także „diabelską łąką”, pokrywały liczne szczątkami ptaków, zwierząt i zwęglone gałęzie drzew. Dziś na próżno tutaj szukać bujnej [Zobacz więcej]

Kamienne kule z Kostaryki. Categories Landmark & Historical Place . GPS Coordinates 8.91139,-83.4775 Palmar, Osa Canton, Puntarenas Province, Costa Rica. ️ Suggest

Bośnia kryje wiele tajemnic. Znajdują się tam nie tylko domniemane piramidy, lecz odnaleźć też można także wiele tajemniczych kamiennych kul, podobnych do tych, jakie występują w Kostaryce. Tajemnicze twory o nieznanym pochodzeniu pozostają prawdziwym wyzwaniem dla nauki. Jak na razie nikt nie potrafił wyjaśnić pochodzenia ani celu istnienia kamiennych kul. Czy odkrycie podobnych tworów w Bośni może jakoś pomoc w rozwikłaniu zagadki? __________________________ Philip Coppens Starożytne tajemnice bywają jak nieszczęścia – czasem pojawiają się w parach. Toteż wkrótce po tym, jak w Bośni odkryto domniemaną Dolinę Piramid, znaleziono także inne miejsce, w którym znajdowały się enigmatyczne kamienne kule. Choć uwaga większości skupiła się na budowlach z Visoko, kule nie są wcale mniej interesujące. Należy na początku zauważyć jednak, że kule występują nie tylko na Bałkanach. Pierwsza „tajemnicza” kolekcja kamiennych kul odkryta została w delcie rzeki Diquis w Kostaryce w latach 30-tych XX wieku. Największe z obiektów mierzyły do m. średnicy. Choć odnaleziono ich od tego czasu setki, nikt nie był niestety w stanie wyjaśnić jak powstały, ani jakie mogły mieć znaczenie. W Bośni największa koncentracja kamiennych kul występuje niedaleko miasta Zavidovici, leżącego na północny-zachód od Doliny Piramid (Visoko) i około 100 km od stolicy kraju – Sarajewa. Jedna z kul została przeniesiona na plac jednego z miast w regionie, gdzie zrobiono z niej fontannę. Najwięcej kul znajduje się w Grabie, leżącym w bezpośrednim sąsiedztwie Zavidovici. W niegłębokiej dolinie na obrzeżach wioski znajdują się dziesiątki z nich. Część jest uszkodzona. Jak na razie odnaleziono tam 15 nietkniętych i 20 rozpołowionych kul. Ich wymiary różnią się od 5 cm do 2 metrów. Każda jest wypolerowana i choć uważa się, że są naturalnego pochodzenia, wyglądają na wycięte, obrobione i wypolerowane. Znajdujące się w ich pobliżu kamienie tego samego typu, choć oczywiście nie ruszane ręką człowieka wykazują właściwości bardzo korzystne do ich obróbki, w tym homogeniczne wnętrze, co oznacza, że każda osoba zabierająca się za obróbkę takiego kamienia nie spotka na swej drodze niemiłych przeciwności. Wiele z kamiennych bośniackich kul wykonanych jest z granodiorytu. W Teocaku na północnym-wschodzie Bośni znajduje się 8 kul wykonanych z granitu. Choć istnieją wątpliwości co do tego, czy kul z Zavidovici nie stworzyła przypadkiem natura, te z Teocaku musiały być wykonane ludzką ręką, gdyż natura nie tworzy podobnych kształtów w granicie. Jeśli tak jest, pojawia się możliwość, że i kule z okolic pierwszej miejscowości mogły być wykonane przez ludzi, co potwierdził swą opinią egiptolog dr Aly Barakat. Ale kamienne kule znajdują się także w osadzie Ponikve niedaleko Vares. Jeden z tamtejszych kamieni waży ok. 4 ton. We wsi Ziokuce niedaleko miasta Kakanj odnaleźć można kilka kul, które znajdują się niedaleko kamiennych megalitów, jakie wedle wierzeń miejscowych mają moc uzdrawiającą. Możemy wyliczać dalej. W bibliotece klasztoru Franciszkanów w Kraljevej Sutjeskiej niedaleko Kakanja znajduje się inna mniejsza kamienna kula. Kamienną kulę odkryli również kilka lat temu pracownicy fabryki z Visoko. Jasne jest jednak, że „stolicą” kul jest Grab, w którym natrafić można na kilka legend związanych z kamieniami. Mogą one po części pozwolić odpowiedzieć na związane z nimi pytania. Jedna z legend mówi, że w 1936 roku przyszła powódź. Dzień był ciemny jak noc i padało tak mocno, że rzeki wyszły ze swych koryt. Mówi się, że to właśnie to zdarzenie spowodowało pojawienie się kul, co sugeruje jednocześnie, że znajdowały się kiedyś znacznie wyżej. Widząc kule umieszczone dziś wewnątrz małego potoku dojść można do wniosku, że w legendzie zawiera się część prawdy. Jednakże druga z legend, oparta bardziej na intuicyjnych przypuszczeniach, mówi o gościach weselnych, którzy zmienili się w kamienne kule. Nie jest ona zbyt prawdopodobna, choć przypomina legendy z innych miejsc, np. francuskiego Carnac, gdzie megality miały być zmienionymi w kamień ludźmi. Zatem jeśli Bośnia nie dostarcza wyjaśnień odnośnie kamiennych kul, w poszukiwaniu wyjaśnień zwróćmy się w inną stronę. David Hatcher-Childress, amerykański pisarz, nazwał podobne obiekty kulkami bogów, odnosząc się w szczególności do kamieni z Kostaryki. Pierwsze naukowe badania nad nimi przeprowadzono wkrótce po ich odkryciu. Doris Stone – córka pracownika United Fruit Co. opublikowała swój raport w piśmie „American Antiquity”. Zwrócił on uwagę Samuela Lothropa z Muzeum Peabody przy Harvard University. Przybył on w 1948 roku do Kostaryki odnajdując więcej podobnych kul i przeprowadzając na miejscu ich znalezienia wykopaliska, aby móc ustalić ich pochodzenie. Większość z odkrytych przez niego kamieni mierzyła m. średnicy. Jedna z nich została przeniesiona przed budynek w San Jose. Lothrop opublikował ostatecznie swe wniosku w „Archaeology of the Diquís Delta, Costa Rica” w 1963 roku, jednak ich cel, jak i sposób powstania nigdy nie zostały bliżej wyjaśnione. Większość autorów opisuje jedynie ten fenomen, ale nie mierzy się z tajemnicą, nie będąc w stanie dostarczyć dalszych wniosków. Zatem kamienne kule nie są rzadkim zjawiskiem. Podobnie jak w Bośni tak i w Kostaryce ich występowanie nie ogranicza się do jednego miejsca. Odkrywano je w różnych rejonach, w tym na Isla del Cano, a także w Papagayo na Półwyspie Nicoya – 300 km na północ od ujścia Diquis. Poza Bałkanami i Ameryką Środkową, podobne kamienie znajdowano także na Wyspie Wielkanocnej, w Peru oraz w Meksyku. Kamienna kula z Wyspy Wielkanocnej znajduje się w jej północnej część. Okrągły głaz wedle podań używany był przez „panów” wyspy do skupiania swych mentalnych sił, które niczym swego rodzaju soczewka sprawiały, że słynne posągi lewitowały i „chodziły” po wyspie. Oczywiście jest to wysoce fantastyczne założenie. Jeśli podobne rozwiązanie odniesiemy do Bośni i jej kul, nie będzie ono miało większego sensu. Podobnie w Kostaryce, gdzie uważa się, że kamienie zostały wyciosane w kamieniołomie odległym o 48 km. Zwraca to jednak uwagę na to, jaki trud w ich wykonanie musieli włożyć domniemani twórcy. Niemały kłopot sprawiać musiał transport, przy czym miejsce ich przeznaczenia miało zapewne charakter święty. Poszukiwano także specjalnego rodzaju kamienia, gdyż w przeciwnym wypadku użyte zostałyby inne miejscowe materiały. Większość kostarykańskich kul powstała z kamienia zwanego gabbro, przypominającego granit, z którego powstały bośniackie kule. Lothrop i inni sugerowali, że kamienie zostały wyciosane z naturalnych bloków, potem zaś polerowane przy pomocy mniejszych kamieni, mokrego piasku i innych ściernych materiałów, które nadały im połysk. Zauważono także, że po podgrzaniu granodiorytu a następnie jego szybkim ochłodzeniu, cienka warstwa kamienia odpada w postaci płatków. Być może technikę tą wykorzystywano przy nadawaniu kamieniom okrągłego kształtu. Ale interesujący jest nie tylko fakt istnienia, ale także dalszego polerowania kamieni z Bośni i Kostaryki. W Ameryce Środkowej kamienie często umieszczano grupowo – w prostych lub zakrzywionych liniach, być może podobnie jak w przypadku megalitów z Zachodniej Europy. Podobieństwa odnoszą się także do Zavidovici i innych miejsc w Bośni, gdzie kamienie również występują grupowo. Zatem mimo tak interesujących korelacji, jak na razie nie dostarczono wielu odpowiedzi, co do kostarykańskich kamieni. Znajdowano je jednak nad grobami, lecz mimo to ich przeznaczenie pozostaje nieznane. Jeśli miały one pewne związki z ceremonią pochówku, należy przypomnieć sobie historie o martwych gościach weselnych, która łączy się z kulami z Bośni. Mimo odkrycia w Bośni rzekomych piramid, nie istnieje związek między nimi a kulami, za wyjątkiem jednego znaleziska, które zdaje się potwierdzać regułę. Odnajdywano je w wielu miejscach i wniosek, do jakiego można dojść wskazuje, że znajdowały się one w zasięgu kultury Vinca. Trudno jednak powiedzieć, czy są one jej tworem, bowiem nie istnieją metody pozwalające określić ich wiek. Podobne trudności zachodzą w związku z kulami z Kostaryki, choć uważa się, że powstały między rokiem 200 a XV stuleciem naszej ery. Ostatecznie w Zavidovici nie odnaleziono jak dotąd większych ruin, czy zaginionego miasta. To samo odnosi się to Kostaryki, gdzie kule nie oznaczają widocznych związków z cywilizacją. Być może kamienne kule oznaczały oddziaływanie na pewne cechy krajobrazu – jedyny wpływ człowieka na coś, co uważane było za miejsce święte? To oczywiście czyste spekulacje. Tajemnica kamiennych kul nie polega na odnalezieniu odpowiedzi na to, kto wykonał te kule, lub jak to zrobił. Wiadomo, że używając technologii z epoki kamienia, możliwe było ich wycięcie i jak ukazują nam przykłady z Bośni i Kostaryki, położenie dużego nacisku na szczegóły wykończenia. Prawdziwą tajemnicą pozostaje to, czemu służyły i co miały oznaczać. Ponieważ znajdowano je w okolicach rzek, były być może ozdobnikami związanymi z ich kultem. Ponadto pojawia się pytanie, dlaczego tworzyły je różne, nie mające ze sobą nic wspólnego cywilizacje. Jedno z wyjaśnień dotyczy ich kształtu. Czy kula nie symbolizuje jaja związanego w pewien sposób z narodzinami lub odradzaniem się? Jeśli tak, może mieć to pewne znaczenie z rytuałami pogrzebowymi, lecz nie ma większych powodów ani dowodów, aby tworzyć podobne wnioski. W ten sposób, nie wiedząc czym są kule, stoimy przed prawdziwą starożytną tajemnicą. ________________________ INFRA Autor: Philip Coppens Źródło:
.
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/221
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/783
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/661
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/410
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/996
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/986
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/146
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/977
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/920
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/205
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/177
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/918
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/152
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/222
  • gy5ghpa7ci.pages.dev/178
  • tajemnicze kamienne kule z kostaryki